SUFITU NIE PRZEBIJESZ – O LEKACH PRZECIWBÓLOWYCH
Stwierdzenie, że więcej znaczy
lepiej nie zawsze jest prawdziwe. Na pewno nie sprawdza się w przypadku leków
przeciwbólowych, a to za sprawą mechanizmu ich działania i naszej fizjologii.
Maksymalne dawki
Od lat niepodzielnie królują niesterydowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen czy ketonal. Sam korzystam z nich dość
często. Są całkiem skuteczne, a przy tym szeroko dostępne. Apteka, supermarket, stacja benzynowa, czy osiedlowy
sklepik – można dostać je praktycznie wszędzie. Rzecz w tym, żeby nie stosować
ich bez opamiętania.
Kiedy przeczytamy ulotkę,
zobaczymy, że każdy z nich ma określoną dawkę dobową. Pierwsza
przyczyna to bezpieczeństwo – delikatnie mówiąc są one mało przyjazne dla
naszego układu pokarmowego. Drugą przyczyną jest ich skuteczność. Zwiększając
dawki wcale nie zwiększamy skuteczności leczenia!
Za wszystko odpowiada tak zwany
efekt sufitowy – zjawisko braku wzrostu siły działania, mimo większej dawki
leków. Przyczyny mogą być różne i nie są do końca poznane. Prawdopodobnie,
chodzi o wysycenie hamowanych przez lek enzymów – jeśli nie ma już co
zablokować, siły działania nie da się zwiększyć.
W konsekwencji, zamiast walczyć z bólem głowy, zwiększamy tylko ryzyko działań niepożądanych - nudności, wymiotów, wrzodów żołądka, czy nawet uszkodzenia nerek.
A może wątroba?
W tym miejscu trzeba wspomnieć
jeszcze o paracetamolu, którego przedawkowanie mogą mieć znacznie gorsze
konsekwencje niż wrzody żołądka. W większości przypadków nasza wątroba rozkłada
ten lek do nieszkodliwych metabolitów. Problem zaczyna się, kiedy przekraczamy dozwoloną dawkę. Wówczas uaktywnia się drugi szlak metaboliczny, w którym powstaje silnie trująca pochodna, powoli niszcząca
hepatocyty*.
W niektórych przypadkach wątroba
poradzi sobie sama i naprawi uszkodzenie. W innych… cóż, podda się i ulegnie
zniszczeniu, zatruwając cały organizm. Jedynym ratunkiem pozostanie wtedy
przeszczep. A ten, niestety, nie zawsze się udaje.
Wniosek jest jeden – leki przeciwbólowe są całkiem przydatne i skuteczne.
Chyba, że połkniemy ich zbyt dużo - wtedy mocno szkodzą.
*hepatocyty – główne komórki
wątroby, pełniące takie funkcje jak wytwarzanie żółci oraz metabolizm leków i
związków pokarmowych.
Brak komentarzy: